تحول دیدگاه اصلاح طلبان بخارا در مسائل نظری و عملی قدرت سیاسی

Authors

عبدالله رهنما

استادیار

abstract

یکی از مسائل مهمی که چه در زمان شوروی و چه پس از استقلال تاجیکستان در جدیدیه شناسی تاجیک مورد بحث است، نظر جدیدان دربارۀ سیاست و حاکمیت سیاسی است. بررسی منابع موجود در موضوع جدیدیه نشان می دهد کوشش هایی که برای ارزیابی دیدگاه جدیدان دربارۀ مسائل فرهنگی و سیاسی به عمل آمده، هرگز نتوانسته است ماهیت واقعی این حرکت را نشان دهد. در این مقاله با درنظر گرفتن جهان بینی جدیدان، دیدگاه های بی واسطه آن ها دربارۀ مسئله های حاکمیت سیاسی بررسی شده و با تحلیل تعلیمات جدیدان بخارا دربارۀ حاکمیت سیاسی و ماهیت و خصوصیت های آن نتایجی بدین شرح به دست آمده است: ۱. دشواری تحلیل دیدگاه های جدیدان به دلیل در دسترس نبودن آثار آن ها؛ ۲. بی توجهی  جدیدان به موضوعات نظری مثل سرچشمۀ قدرت سیاسی، ماهیت حاکمیت و...؛ ۳. تأکید جدیدان در آغاز کار بر پیوند حاکمیت با عدالت و شریعت اسلامی و گرایش آن ها در مراحل بعد به نظریۀ تشکیل دولت و حاکمیت سیاسی براساس ملت؛ ۴. رواج پدیده های مهم سیاسی همچون محفل سیاسی، حزب سیاسی، برنامۀ حزبی و... برای نخستین بار ازسوی جدیدان و ورود فعالیت سیاسی تاجیکان به مرحلۀ معاصر؛ ۵. برگزیدن نظام سلطنت امارتی به عنوان مدل ایدئال حاکمیت در مراحل اول فعالیت جدیدان؛ ۶. گرایش به جمهوری خواهی در مراحل بعدی و پس از اطمینان از اصلاح ناپذیری حکومت بخارا؛ ۷. قائل شدن اختیارات وسیع برای شاخه های حاکمیت دولتی، انتخاب رهبریت اجراییه ازسوی شورا و حاکمیت قانون گذار ازطرف مجلس و حاکمیت قضایی ازجانب قضات انتخابی در نظام جمهوری تاجیکان؛ ۸. تأسیس دولت ملی تاجیکی ازطرف نمایندگان جدیدیه؛ ۹. استفاده از مفهوم گرافیک یا خط تحول فکری جدیدان برای تبیین ماهیت دینامیکی دیدگاه های آن ها و استفاده از مفهوم رنگین کمان یا طیف افکار سیاسی آن ها برای تبیین دیدگاه های شاخه های مختلف.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

تحول دیدگاه اصلاح‌طلبان بخارا در مسائل نظری و عملی قدرت سیاسی

یکی از مسائل مهمی که چه در زمان شوروی و چه پس از استقلال تاجیکستان در جدیدیه‌شناسی تاجیک مورد بحث است، نظر جدیدان دربارۀ سیاست و حاکمیت سیاسی است. بررسی منابع موجود در موضوع جدیدیه نشان می‌دهد کوشش‌هایی که برای ارزیابی دیدگاه جدیدان دربارۀ مسائل فرهنگی و سیاسی به عمل آمده، هرگز نتوانسته است ماهیت واقعی این حرکت را نشان دهد. در این مقاله با درنظر گرفتن جهان‌بینی جدیدان، دیدگاه‌های بی‌واسطة آن‌ها...

full text

بنیاد نظری فروپاشی اجماع در گفتمان اصلاح طلبی

گفتمان اصلاح طلبی بر پایه مجموعه ناسازه‌های نظری پیکربندی شد و فاقد انسجام نظری بود. زیرا به طور توأمان، در آن هم از آموزه‌های سنتی اسلام و هم از آموزه های مدرن لیبرال استفاده شده بود. اجماع فوری اصلاح طلبان، ناشی از ضرورت تاریخی مخالفت با نامزد محافظه کاران بود که پیروزی خود را قطعی می پنداشت. آنان بر آن بودند که با تجمیع آرای پراکنده و ایجاد یک جبهه گسترده، صدای نوگرایان دینی و اصلاح طلبان را...

full text

تحلیل عقل نظری و عقل عملی از دیدگاه استاد حائری

از آن‌جا که اخلاق یکی از اقسام حکمت عملی است، دیدگاه فیلسوفان اسلامی در تفسیر عقل نظری و عقل عملی اهمیت به‌سزایی دارد. این مقاله بر آن است تا تمایز عقل نظری و عقل عملی از دیدگاه استاد حائری را بررسی کند. برای ریشه‌یابی نظر وی، در ابتدا آرای فیلسوفانی چون فارابی، ابن‌سینا، قطب‌الدین رازی، ملاصدرا و سبزواری در باب تمایز عقل نظری و عقل عملی مطرح شده است. و پس از اشاره به نظر حائری در این زمینه، ب...

full text

معرفی و نقد کتاب : اصلاح طلبان تجدیدنظرطلب و پدرخوانده ها

این مقاله انتقادی، با ارایه خلاصه ای از مطالب کتاب اصلاح طلبان تجدیدنظرطلب و پدرخوانده ها، برخی ویژگی های برجسته آن را آشکار می سازد. رهیافت نظری پژوهش از جمله این برجستگی هاست. اما برخی کاستی ها بر اعتبار روشی و یافته های پژوهشی آن لطمه وارد ساخته است. فقدان چارچوب نظری، هرج و مرج روش شناختی در تبیین موضوع، عدم رویکرد انتقادی نسبت به آثار موجود و ادبیات موضوع، عدم کفایت منابع، ویراستاری ضعیف، ...

full text

تبیین نظری کارکردهای قدرت سیاسی در فضای شهری

همواره تبیین علت تغییرات و چگونگی ظهور نمادها و فرایندهای موجود در فضای شهری از جمله مباحث مورد مطالعه در این ساحت علمی بوده است. یکی از مهم‌ترین سرچشمه‌های ساخت و تغییر فضا؛ نقش‌آفرینی بازیگران و نهادهای سیاسی با اتکا به مستندات سیاسی ‌است. به‌طوری‌که شهرها نیز یکی از مهم‌ترین پدیده‌های انسان‌ساخت در فضای جغرافیایی ‌می‌باشند که فرایندها و نمودهای فضایی آن کاملاً تحت تأثیر قدرت سیاسی حاکم و ایدئ...

full text

My Resources

Save resource for easier access later


Journal title:
رودکی ( پژوهش های زبانی و ادبی در آسیای مرکزی )

جلد ۱۰، شماره ۲۳، صفحات ۴۹-۷۸

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023